سیاست دینی تربیت فرزندان از نگاه قرآن

مرد و زن دو عنصر اصلی خانواده اند که هر کدام جداگانه مسئولیت خاص به خود را دارند که با تولد فرزند برای هر کدام مسئولیت جدید تری بوجود می آید.
به بیان دیگر می توان گفت با به دنیا آوردن یک بچه ، مسئولیت سعادت بخشی یک انسان را پذیرفته اند که البته باید دانست که عمده ی این مسئولیت بر گردن مادر است . تا آن جا که در حدیث نبوی می خوانیم که :
«اَلجَنَّهٌ تَختَ أقدام الاُمَّهاتِ»(بهشت زیرپاى مادران است. مستدرك الوسائل، ج 15، ص 181

که شاید اشاره به این معنا باشد که چون مادران به خصوص در سنین پایین کودک ،نقش موثری در بهشتی شدن فرزندان را دارند از این روست که به دلیل این نقش موثر ،بهشت زیر پای آنان است .
از طرفی هم بسیاری از اخلاق های ممدوح و مذموم را کودکان در سنین پایین از مادران خود می آموزند و بیشتر در سنین بالاترست که از پدر خود الگو برداری می کنند . این نکته به نقش موثر مادران در تربیت اشاره دارد .
و از سویی دیگر با توجه به آموزه های دینی فرزندان جزئی از باقیات الصالحات والدین هستند به این معنا که چون والدین نقش موثری در تربیت فرزند خود داشته اند از این رو اگر فرزندان هم در مسیر الهی قدم بردارند آنان نیز در این سهیم هستند و اگر به سمت گناه رفتند باز والدین به دلیل نقش موثر در تربیت، در آن شریک هستند . و این همان قبول مسئولیتی است که در ابتدا گفته شد .
وفقط در صورتی والدین در گناه کودکان شریک نیستند که آنها زمینه ی رشد و تربیت دینی کودک را فراهم کرده باشند ولی فرزند با این حال راه گناه را انتخاب کرده باشد .
حال قرآن کریم مسیر تربیت دینی کودکان را از زبان لقمان حکیم بازگو می کند که در تعلیم فرزندش ده محور تربیتی را مد نظر قرار می دهد که عبارتست از :
1ـ حسن ارتباط با خداى رحمان: «لاتُشرِک بِاللهِ» (لقمان آیه 13)
2ـ احترام به والدین : «وَوَصَّینَا الاِنسانَ بِوالِدَیهِ» (لقمان آیه 14)
3ـ معاد: «إِن تَکُ مّثقاَل حَبَّهِ مِن خَردَلٍ فَتَکُن فى صَخرَهِ أو فِى السَّمواتِ أو فِى الأرضِ یأت بِهَا الله» (لقمان آیه ی 16)
4ـ نماز: «أقِم الصَّلاه» (لقمان آیه 17 )
5ـ امر به معروف و نهى از منکر: «وَ أمر بِالمَعروُفِ وَ انهَ عَنِ المُنکَرِ»(لقمان آیه 17)
6- صبر و پایدارى : «وَ اصبِر عَلَى ما أصابَک» (لقمان آیه 17)
7ـ مردمدارى : «وَلاتُصَغَّر خَدَّکَ لِلناسِ» (لقمان آیه 18)
8ـ تواضع و فروتنى : «وَلاتَمشِ فِى الاَرضِ مَرَحاً» (لقمان آیه 18 )
9 ـ میانه روى : «وَاقصِد فى مَشیکَ» (لقمان آیه 19 )
10 ـ آهسته و آرام سخن گفتن: «وَاغضُض مِن صَوتِکَ» (لقمان آیه ی 19)
نکته ی پایانی : با توجه به آیه ی مربوطه این مطلب به درستی فهمیده می شود که روند تربیتی کودک از آشنایی با خدای رحمان و ترک معصیت شروع شده و سپس مراحل بعدی مورد توجه قرار می گیرد .
که در مرحله ی اجرایی اولین آموزش ، مربوط به آموزش نماز و در ارتباط با مردم نیز اولین اموزش فروتنی و تواضع پایه ی رفتار های دینی است .